سطوحی با پوشش آنتی باکتریال، آنتی میکروبیال
در سالیان اخیر محققان موفق به شناسایی ترکیباتی فلزی با خاصیت آنتی باکتریال شده اند که این ترکیبات می توانند از رشد و نمو باکتری ها و قارچ ها و دیگر عوامل بیماری زا جلوگیری کنند. به دلیل افزایش جمعیت ساکن بر روی کره زمین و در پی آن رشد بسیار سریع باکتری ها، میتوان با استفاده از راهکارهای پیشگیرانه از بروز بیماری ها جلوگیری کرد، چرا که در صورت بروز یک بیماری کنترل آن و جلوگیری از شیوع آن کاری بسیار سخت و گاهی غیرممکن خواهد بود. این روش در مقایسه با دیگر روش های آنتی باکتریال کردن همچون استفاده از مواد شوینده و شیمیایی بسیار موثرتر عمل نموده و از آلودگی محیط زیست توسط عوامل شیمیایی نیز جلوگیری به عمل می آورد. از جمله روش های به کارگیری این مواد، استفاده از آن ها در ترکیبات لعاب کاشی و سرامیک های بهداشتی است.
کاشی های آنتی باکتریال
صنعت ساختمان ارتباط بسیار نزدیکی با سلامت جامعه دارد و می توان کاشی های آنتی باکتریال را در سطوح وسیع مورد استفاده قرار داد. کاشی آنتی باکتریال سطوح را در برابر تشکیل کپک و قارچ در بیمارستان ها، اماکن عمومی، سرویس های بهداشتی، آشپزخانه ها، کارخانجات فرآوری مواد غذایی، استخرها و اماکن ورزشی و ... حفاظت می کند .
از نمونه های بارز کاربرد کاشی های آنتی باکتریال مصرف این نوع کاشی و تاثیر مثبت آن در مبارزه با بیماری هایی نظیر آنفولانزای مرغی و سارس می باشد و با توجه به شیوع گسترده بیماری کوئید 11 و ویروس کرونا لزوم کاربرد این نوع کاشی ها در سطوح مختلف جوامع بشری را بیش از پیش نمایان می کند .
ارائه ترکیبی ایده آل و کارآمد و دارای خاصیت آنتی باکتریال با استفاده از مواد فوتوکاتالیست نانویی که علاوه بر خواص میکروب-زدایی از نظر اقتصادی قابل تولید و با صرفه باشد، می تواند از انتشار و بیماری-زایی باکتری ها ممانعت به عمل آورد و به این ترتیب علاوه بر پیشگیری از شیوع بیماری در بین افراد، در هزینه های درمان نیز صرفه جویی به عمل آورد.
خاصیت آنتی باکتریال کاشی
پوشش های که حتی می تواند با اسپری کردن روی انواع سطوح قرار بگیرد، با تحریک الکترون ها و ایجاد پدیده اکسیداسیون در این نانو ذرات، خاصیت گندزدایی ایجاد می کند که حتی بسیار بهتر از مواد شوینده شیمیایی و سفیدکننده ها است.
محققان معتقدند با استفاده از پوشش نازکی از ذرات دی اکسیدتیتانیوم می توان سطوح را همیشه تمیز نگه داشت. از نانو ذرات نقره و نانو ذرات مس با توجه به خاصیت آنتی باکتریال آنها می توان در صنعت ساختمان سازی استفاده نمود و خصوصیات منحصر به فردی به سطوح ساختمانی بخشید .
نانوذرات نقره
برای ایجاد خاصیت ضد باکتریایی، علاوه بر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم می توان از نانوذرات نقره نیز بهره برد. نقره یک فلز قیمتی قابل انعطاف و زیبا می باشد. تک ظرفیتی، نرم به رنگ سفید و براق است. این عنصر بالاترین هدایت الکتریکی را در میان تمامی فلزات حتی بالاتر از مس دارد. دارای بالاترین انعکاس(بازتاب) نوری است. این فلز در حالت خالص در برابر هوا و آب پایدار است. انحلال پذیری نقره در آب بسیار کم است اما برای ایجاد خاصیت ضد باکتریایی همان مقدار بسیار اندک کفایت می کند. نانو ذرات نقره به صورت کلوییدی خاصیت آنتی باکتریال دارند. نقره از ایام قدیم به عنوان یک ماده ضد باکتری شناخته شده است. کوچک کردن ذرات این فلز موجب افزایش فعالیت آن شده و خاصیت ضد باکتریایی آن را افزایش می دهد. ویژگی ضد باکتری بودن نقره به علت انتشار آرام و آهسته اما مداوم یون های نقره است. نسبت سطح به حجم بسیار بالای ذرات نقره سبب می شود که یون ها به سهولت منتشر شده و با سرعت بیشتر و به شکل موثرتری میکروب ها را بکشند. همچنین وجود نقره سبب می شود که دیواره و غشاء سلولی میکروب ها سست و ناپایدار گردد که این ناپایداری غشاء سلولی به معنی مرگ زودرس میکروب خواهد بود. از ویژگی دیگر نانو نقره این است که ویژگی آنتی میکروبیال نقره با گذشت زمان کاهش پیدا نمی کند.
می توان نانوذرات نقره را داخل رنگ وارد کرده و از آن برای رنگ آمیزی دیوارهای داخل بیمارستان ها یا اتاق هایی که نیاز به ضدعفونی بودن دارند، استفاده کرد.
نانو ذرات مس
از دوران باستان، مس نیز همانند نقره به عنوان یک فلز ضد انگل شناخته شده بود. اکثر وسایل بیمارستانی قدیمی هم از جنس برنج بوده است (برنج آلیاژ مس و روی است). در راستای تولید پوشاک ضد باکتری، پارچه های جدیدی ابداع شده اند که دارای روکشی از جنس مس است که از رشد باکتری ها جلوگیری می کند. همانند آنچه برای نقره توضیح داده شد، یون های مس نیز به سمت دیواره های سلولی باکتری هجوم برده و آن را تخریب می کنند. استفاده از نانو ذرات مس که نسبت سطح به حجم بسیار بالایی دارند باعث افزایش چشمگیر خاصیت آنتی باکتریالی این ماده می شود.
متخصصان با به کار گیری دانش فنی به ترکیبات آنتی باکتریال دست می یابند و این ترکیبات را در مراحل پایانی تولید کاشی و چینی بهداشتی اعمال و تثبیت می کنند .