https://sinatile.ir/درباره-ما/پایگاه-دانش/مقالات-آموزشی/ID/228
با گسترش نگرانی ها درباره بهداشت عمومی، به ویژه پس از همه گیری بیماری های ویروسی و باکتریایی، استفاده از مصالح ساختمانی با ویژگی های ضد باکتری به یک ضرورت تبدیل شده است. یکی از مهم ترین نوآوری های اخیر در صنعت کاشی و سرامیک، تولید کاشی هایی با لعاب آنتی باکتریال است که نقش مهمی در کاهش آلودگی های سطحی ایفا می کند.
با توجه به رشد تقاضا برای سطوح بهداشتی و مقاوم در برابر آلودگی های میکروبی، برخی از کارخانه های پیشرو در صنعت کاشی و سرامیک ایران، اقدام به توسعه یا تولید کاشی هایی با لعاب آنتی باکتریال نموده اند.
از جمله این شرکت ها می توان به سینا کاشی اشاره کرد که در همکاری با مراکز فناوری نانو، محصولات حاوی ترکیبات ضد باکتری را در قالب لعابهای خاص آزمایش و تولید کرده است. لازم به ذکر است که کاشی های پرسلان پولیش شرکت سینا کاشی بدلیل استفاده از پوشش ذرات نانو روی سطح بعد از پولیش، تا حدودی باعث ایجاد خاصیت آنتی باکتریال می شوند.
لعابهای آنتی باکتریال با افزودن ترکیبات فعال زیستی به فرمول لعاب ( مانند نانو ذرات فلزی )، باعث غیر فعال سازی یا نابودی میکروارگانیسم ها بر سطح کاشی می شوند. این ترکیبات معمولا" شامل موارد زیر هستند:
نانو ذرات نقره یا فلزات دیگر در محیط های مرطوب یا در حضور رطوبت سطحی، یون های Ag+ آزاد می کنند(در صورت استفاده از نانو ذرات نقره). این یون ها به غشای سلولی باکتری ها نفوذ می کنند و با اجزای حیاتی مثل پروتئین ها و آنزیم ها واکنش می دهند. این واکنش ها موجب غیر فعال شدن آنزیم ها و در نتیجه اختلال در متابولیسم باکتری می شوند.
یون های نقره با غشای سلولی باکتری ها ( که اغلب دارای بار منفی هستند) واکنش داده و باعث نشت مواد داخل سلولی و تخریب ساختار غشا شده و در نهایت باعث اختلال در تبادل یونی سلول می شوند. در نتیجه، باکتری نمی تواند محیط داخل و بیرون سلولش را کنترل کند و از بین می رود.
در حضور نور ( بویژه نور UV یا حتی نور مرئی، بسته به فرمول)، نانو ذرات نقره باعث تولید گونه های واکنش پذیر اکسیژن می شوند، مانند : رادیکال های آزاد (OH- )، سوپراکسیدها (O-2) و پراکسید هیدروژن. این مواد اکسیداتیو باعث آسیب هایی از قبیل اکسید شدن لیپیدهای غشا، تخریب DNA و آسیب به پروتئین های ساختاری و آنزیم ها می شوند.
یونهای Ag+ با بازهای DNA (مانند گوآنین) پیوند زده و مانع از تکثیر ژنتیکی باکتری می شوند. در نهایت، باکتری نمی تواند فعالیت کند و از بین می رود. اغلب در کمتر از 24 ساعت، جمعیت باکتری ها تا بیش از 99.9% کاهش می یابد.
لعاب های آنتی باکتریال یکی از گام های مهم در ارتقای کیفیت و ایمنی کاشی های مدرن هستند. استفاده از این نوع محصولات بویژه در فضاهای حساس، نه تنها سلامت کاربران را تضمین می کند، بلکه نیاز به ضدعفونی های مداوم و پرهزینه را کاهش می دهد. توسعه، تولید و آزمون های دقیق این فناوری می تواند ایران را بعنوان یکی از تولید کنندگان پیشرو در منطقه مطرح کند.